NXB Tự Do có bị “kiểm duyệt” không?

Giữa tháng 07/2019, NXB Tự Do đã có 2 động thái để quảng bá các hoạt động soạn, in tài liệu chống đối của mình. Ngày 14/07, họ thông báo chương trình tặng miễn phí 1000 cuốn “Phản kháng phi bạo lực” của Phạm Đoan Trang – một sách hướng lẫn làm “cách mạng đường phố” để lật đổ chế độ. Ngày 20/07, nhân dư luận về việc tàu Trung Quốc xâm phạm bãi Tư Chính của Việt Nam, Đoan Trang viết trên Facebook rằng ai muốn viết hoặc nghiên cứu “về tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông, về quan hệ Việt Nam - Trung Quốc, về ảnh hưởng của Trung Quốc trong nền chính trị Việt Nam…” có thể liên hệ với Luật khoa Tạp chí và NXB Tự do, để được đăng tải, in sách và trả nhuận bút.

Sang tuần này, ngày 27/07, VOA đã đăng một bài viết trong đó Lê Phú Khải phỏng vấn thành viên Nam Khánh của NXB Tự Do. Trong cuộc phỏng vấn, Nam Khánh mô tả tình hình hoạt động của NXB Tự Do vào thời điểm hiện tại, cùng các dự định của họ trong tương lai, đồng thời kêu gọi độc giả nhân rộng hoạt động soạn, in tài liệu chống đối.

Cụ thể, đầu cuộc phỏng vấn, Nam Khánh tuyên bố rằng NXB Tự Do là “một nhà xuất bản hoạt động độc lập, với hoạt động chính là in và phát hành các ấn phẩm hoàn toàn không chịu sự kiểm duyệt”, đặc biệt là các ấn phẩm “đề cao các giá trị Tự Do – Dân Chủ - Nhân Quyền và tôn trọng sự thật, khách quan”. “Mục tiêu tối thượng” của họ là “lan tỏa tri thức và sự thật đến người dân Việt Nam”. Hiện nay, họ chủ yếu duy trì hoạt động của NXB bằng tiền bán sách. Họ đã thiết lập được một số đại lý phân phối ở các địa phương. Do hoạt động không giấy phép, “các thành viên của nhà xuất bản đã từng bị truy đuổi, phải bỏ chạy khỏi nơi ở, bị mất mát tài sản”.

Trong tương lai, họ sẽ “thành lập hệ thống phân phối sách đến cộng đồng người Việt ở hải ngoại”, “tổ chức bán sách gây quỹ” ở hải ngoại. Họ cũng sẽ nhờ “các tổ chức quốc tế chuyên hỗ trợ các dự án về tự do truyền thông, báo chí và xuất bản” hỗ trợ họ về “tài chính, máy móc kỹ thuật, hoặc các khóa đào tạo chuyên nghiệp về ngành xuất bản và phát hành sách”.

Cuối cuộc phỏng vấn, Nam Khánh kêu gọi độc giả tham gia “viết, in ấn, phát hành sách báo trái chiều”, và nói rằng NXB Tự Do “sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm cũng như hỗ trợ” những người hưởng ứng.

Sau khi xem xét vấn đề, chúng tôi xin đặt ra cho NXB Tự Do 3 câu hỏi:

Thứ nhất, nếu được đặt hàng và cấp kinh phí, NXB Tự Do có dám phát hành những cuốn sách phổ biến sự thật về sự hiện diện của Mỹ trong các cuộc “cách mạng đường phố” trên thế giới, hoặc về các vụ ám sát nhà báo mà đảng Việt Tân từng tiến hành ở hải ngoại hay không? Nếu không, đó có phải là bằng chứng cho thấy NXB Tự Do cũng bị “kiểm duyệt”? Đó có phải là bằng chứng cho thấy NXB Tự Do coi trọng định hướng chính trị của mình hơn “sự thật” đơn thuần? Và như vậy, NXB Tự Do tồn tại vì “tri thức” và “sự thật”, hay tồn tại như một kênh tuyên truyền chính trị?

Thứ hai, hàm lượng tri thức trong các đầu sách của NXB Tự Do, kể cả tri thức về chính trị, có sánh được với hàm lượng tri thức trong các đầu sách của nhiều đơn vị in ấn, xuất bản hoạt động hợp pháp – như Nhã Nam, Tri Thức, Alphabooks… hay không? Nếu không, phải chăng “người dân Việt Nam” không thiếu “tri thức và sự thật” đến mức cần NXB Tự Do “khai sáng”?

Thứ ba, sao Phạm Đoan Trang càng viết nhiều sách, mở nhiều lớp học, thì trình độ và phong thái của giới “dân chửi” càng kém đi? Với bảng thành tích u ám này, phải chăng Đoan Trang nên tăng đọc sách và giảm viết sách?

Nguyễn Biên Cương