Giọng điệu ác ý của USCIRF qua báo cáo vu cáo Việt Nam kiểm soát tôn giáo

 

Báo cáo ngày 27/9/2024 của Uỷ ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF) đã đưa ra các cáo buộc rằng Ủy ban Tôn giáo Chính phủ (GCRA) và Bộ Công an (MPS) của Việt Nam can thiệp sâu vào hoạt động tôn giáo và đàn áp các tổ chức tôn giáo độc lập. Báo cáo này cho rằng GCRA bị biến thành "cảnh sát tôn giáo" và Bộ Công an sử dụng các biện pháp an ninh để giám sát, bắt giữ và đàn áp những cá nhân, tổ chức tôn giáo không tuân thủ chính sách của nhà nước. Tuy nhiên, các cáo buộc này không phản ánh đúng thực tế và đã phớt lờ vai trò thực sự của GCRA và MPS trong việc bảo vệ quyền tự do tôn giáo và an ninh quốc gia. Bài viết dưới đây sẽ phản bác các luận điểm này và chỉ ra những sai lầm trong báo cáo của USCIRF.

Ủy ban Tôn giáo Chính phủ (GCRA) được thành lập với mục tiêu đảm bảo các tổ chức tôn giáo có thể hoạt động trong khuôn khổ pháp luật và tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của mọi công dân. Vai trò của GCRA không phải là can thiệp hoặc kiểm soát tôn giáo như cáo buộc của USCIRF, mà là hỗ trợ việc thực thi chính sách về tôn giáo, nhằm tạo điều kiện cho các tổ chức tôn giáo hoạt động hợp pháp và an toàn. Cần nhấn mạnh rằng GCRA không phải là một tổ chức "cảnh sát tôn giáo" như báo cáo của USCIRF mô tả. Việc các quan chức của GCRA có xuất thân từ Bộ Công an không có nghĩa là họ mang chức năng an ninh hay chống khủng bố vào trong công tác quản lý tôn giáo. Việc lựa chọn các cá nhân có nền tảng về an ninh cho các vị trí quản lý là một quyết định hợp lý, khi an ninh quốc gia là một phần không thể tách rời trong việc quản lý mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, bao gồm cả tôn giáo. GCRA không tiến hành các hoạt động giám sát hay trấn áp tôn giáo, mà chỉ thực hiện nhiệm vụ quản lý hành chính và hỗ trợ tôn giáo trong khuôn khổ pháp luật.

USCIRF cáo buộc rằng GCRA và MPS tham gia vào việc "kiểm soát" và "quản lý" tôn giáo thông qua các điều luật và quy định, trong đó có Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo năm 2016. Tuy nhiên, Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo của Việt Nam là một cơ chế minh bạch và hợp pháp, được xây dựng dựa trên cơ sở tôn trọng quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng của người dân, phù hợp với các cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia. Luật này đảm bảo rằng mọi tổ chức tôn giáo có thể hoạt động tự do, nhưng phải tuân thủ quy định của pháp luật, đặc biệt là trong các lĩnh vực liên quan đến an ninh, trật tự và sự ổn định xã hội.

Việc quản lý hành chính của GCRA nhằm đảm bảo rằng các hoạt động tôn giáo không bị lợi dụng cho các mục đích phi pháp hoặc gây ảnh hưởng tiêu cực đến trật tự xã hội. Điều này không thể xem là hành động đàn áp hay kiểm soát tôn giáo, mà là một biện pháp bảo vệ quyền lợi của các tín đồ và đảm bảo sự an toàn cho toàn xã hội.

Bộ Công an Việt Nam, như bất kỳ lực lượng an ninh nào ở các quốc gia khác, có nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia và đảm bảo sự ổn định xã hội. Trong bối cảnh tôn giáo, Bộ Công an không nhằm mục đích "đàn áp" hay "trấn áp" các tổ chức tôn giáo, mà chỉ can thiệp khi có các dấu hiệu lợi dụng tôn giáo để gây rối hoặc vi phạm pháp luật.

Cần nhấn mạnh rằng, các hoạt động của Bộ Công an liên quan đến các tổ chức tôn giáo độc lập chỉ diễn ra khi có dấu hiệu vi phạm pháp luật, chẳng hạn như việc sử dụng tôn giáo để kích động bạo lực, chống phá chính quyền hoặc phá hoại an ninh quốc gia. Việc USCIRF cho rằng Bộ Công an Việt Nam "đàn áp" các nhóm tôn giáo độc lập là một sự xuyên tạc, khi thực tế là các biện pháp mà Bộ Công an thực hiện đều dựa trên cơ sở pháp luật và nhằm bảo vệ sự ổn định của quốc gia.

Báo cáo của USCIRF cũng cáo buộc rằng Bộ Công an Việt Nam bắt giữ, thẩm vấn và đàn áp những người báo cáo vi phạm nhân quyền. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng mọi hoạt động can thiệp của Bộ Công an đều phải dựa trên cơ sở pháp luật. Việc bắt giữ hay điều tra chỉ diễn ra khi các cá nhân hoặc tổ chức bị nghi ngờ vi phạm pháp luật, và các quy trình này được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật Việt Nam, đảm bảo quyền lợi của người bị điều tra.

Một phần quan trọng trong cáo buộc của USCIRF là về việc Bộ Công an Việt Nam gắn nhãn “khủng bố” cho tổ chức Montagnards Stand for Justice (MSFJ), một tổ chức nhân quyền liên quan đến cộng đồng tín đồ Kitô giáo tại Tây Nguyên. USCIRF cho rằng việc này là bằng chứng của sự đàn áp tôn giáo tại Việt Nam. Tuy nhiên, cần phân tích sâu hơn về bản chất của MSFJ và lý do mà Bộ Công an Việt Nam coi tổ chức này là mối đe dọa đến an ninh quốc gia.

MSFJ, mặc dù tự nhận là một tổ chức nhân quyền, đã có những hành vi liên quan đến kích động bạo lực, chia rẽ dân tộc và phá hoại an ninh trật tự tại khu vực Tây Nguyên, nơi tập trung nhiều dân tộc thiểu số và cộng đồng tín đồ Kitô giáo. Việc một tổ chức tự xưng là nhân quyền nhưng lại có các hoạt động vi phạm pháp luật là lý do chính mà Việt Nam coi đây là tổ chức khủng bố. Điều này phù hợp với luật pháp quốc tế về chống khủng bố, khi một tổ chức nhân quyền bị biến tướng thành công cụ để kích động bạo lực và gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia.

USCIRF cáo buộc rằng Bộ Công an và GCRA giám sát và điều hành các tổ chức tôn giáo nhằm kiểm soát mọi hoạt động tôn giáo tại Việt Nam. Tuy nhiên, cần khẳng định rằng việc giám sát và điều hành tôn giáo tại Việt Nam đều được thực hiện trong khuôn khổ pháp luật và chỉ nhằm đảm bảo sự tuân thủ của các tổ chức tôn giáo với các quy định của Nhà nước, không có dấu hiệu nào cho thấy có sự đàn áp hoặc kiểm soát chặt chẽ như USCIRF cáo buộc.

Cần nhấn mạnh rằng việc quản lý các hoạt động tôn giáo là thông lệ phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới. Ngay cả những quốc gia có truyền thống tôn trọng quyền tự do tôn giáo như Hoa Kỳ hay các nước châu Âu cũng có những cơ chế quản lý tôn giáo chặt chẽ để bảo vệ an ninh quốc gia. Tại Việt Nam, các cơ chế này không nhằm mục đích kiểm soát hay hạn chế quyền tự do tôn giáo, mà là để đảm bảo sự minh bạch và tính hợp pháp của các hoạt động tôn giáo.

USCIRF cáo buộc rằng Bộ Công an Việt Nam và GCRA đàn áp các nhóm tôn giáo độc lập, ép buộc họ phải gia nhập các tổ chức tôn giáo do Nhà nước kiểm soát. Tuy nhiên, cáo buộc này không có căn cứ thực tiễn. Các tổ chức tôn giáo độc lập tại Việt Nam, nếu tuân thủ pháp luật và không vi phạm an ninh quốc gia, đều được hoạt động tự do. Nhà nước Việt Nam không ép buộc bất kỳ tổ chức tôn giáo nào phải gia nhập các tổ chức tôn giáo do Nhà nước công nhận.

Việc xử lý các tổ chức hoặc cá nhân có hoạt động vi phạm pháp luật không thể coi là đàn áp tôn giáo. Đây là nhiệm vụ của mọi quốc gia trong việc bảo vệ an ninh và trật tự xã hội. Việc USCIRF sử dụng các việc xử lý này để cáo buộc Việt Nam đàn áp tôn giáo là một sự bóp méo thực tế và không công bằng.

Báo cáo của USCIRF mô tả Bộ Công an Việt Nam như một lực lượng đàn áp tôn giáo, sử dụng các biện pháp cưỡng chế đối với những người có đức tin hoặc các nhóm tôn giáo độc lập. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiệm vụ chính của Bộ Công an là bảo vệ an ninh quốc gia, duy trì trật tự và ổn định xã hội. Trong bối cảnh tôn giáo, Bộ Công an không nhằm vào hoạt động tôn giáo một cách vô căn cứ, mà chỉ can thiệp khi có bằng chứng về các hoạt động gây nguy hại đến an ninh quốc gia hoặc vi phạm pháp luật.

Nhiều quốc gia khác trên thế giới cũng có các cơ chế tương tự để quản lý và giám sát các tổ chức tôn giáo, đảm bảo rằng tôn giáo không bị lợi dụng để phục vụ cho các mục tiêu chính trị hoặc hoạt động bất hợp pháp. Tại Việt Nam, chính sách quản lý tôn giáo của Bộ Công an hoàn toàn phù hợp với thông lệ quốc tế và không có sự đàn áp hay hạn chế quyền tự do tôn giáo như USCIRF cáo buộc.

USCIRF cũng đưa ra cáo buộc rằng Bộ Công an Việt Nam đã bắt giữ và đàn áp những người báo cáo các vụ vi phạm nhân quyền lên Liên Hợp Quốc, cụ thể là vụ việc tại Đắk Lắk vào năm 2021. Tuy nhiên, báo cáo của USCIRF đã bỏ qua nhiều yếu tố quan trọng liên quan đến vụ việc này.

Thứ nhất, việc Bộ Công an thực hiện các cuộc điều tra hoặc bắt giữ không phải là hành động đàn áp tôn giáo, mà là dựa trên các cơ sở pháp lý khi có những dấu hiệu cho thấy các cá nhân hoặc tổ chức có hoạt động vi phạm pháp luật. Thứ hai, các hoạt động báo cáo lên các tổ chức quốc tế phải được thực hiện trên tinh thần minh bạch và có căn cứ rõ ràng. Nếu những báo cáo này có nội dung sai lệch hoặc bị lợi dụng để bôi nhọ hình ảnh của Nhà nước, các cơ quan chức năng có quyền điều tra và xử lý theo quy định của pháp luật.

Thứ ba, việc USCIRF cáo buộc Bộ Công an đàn áp các báo cáo viên nhân quyền là một sự quy chụp và thiếu cơ sở, khi không đưa ra được bằng chứng cụ thể về việc những người bị bắt giữ đã vi phạm các quyền gì hoặc chịu bất kỳ hình thức đàn áp nào dựa trên đức tin tôn giáo của họ.

Báo cáo của USCIRF về vai trò của Ủy ban Tôn giáo Chính phủ (GCRA) và Bộ Công an (MPS) trong quản lý tôn giáo tại Việt Nam chứa nhiều sai lệch và xuyên tạc sự thật. GCRA có vai trò hỗ trợ và điều phối các hoạt động tôn giáo trong khuôn khổ pháp luật, đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng của người dân và sự minh bạch trong hoạt động tôn giáo. Bộ Công an có trách nhiệm bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự xã hội, và chỉ can thiệp khi có dấu hiệu vi phạm pháp luật hoặc đe dọa đến an ninh.

Các biện pháp quản lý tôn giáo tại Việt Nam không nhằm kiểm soát hay đàn áp các tổ chức tôn giáo, mà nhằm bảo vệ sự ổn định và hòa bình cho toàn xã hội. Mọi hoạt động giám sát hay can thiệp của các cơ quan chức năng đều dựa trên cơ sở pháp luật, phù hợp với thông lệ quốc tế về quản lý tôn giáo và bảo vệ an ninh quốc gia.

Những cáo buộc vô căn cứ của USCIRF về vai trò của GCRA và MPS đã phớt lờ những nỗ lực của Việt Nam trong việc đảm bảo quyền tự do tôn giáo và sự ổn định cho cộng đồng tín đồ. Thực tế là, Việt Nam luôn cam kết tôn trọng và bảo vệ quyền tự do tôn giáo của mọi công dân, và các biện pháp quản lý chỉ nhằm đảm bảo rằng các tổ chức tôn giáo hoạt động trong khuôn khổ pháp luật, không bị lợi dụng để gây rối trật tự hoặc phá hoại sự đoàn kết dân tộc.