Hết “cách
mạng cam”, “cách mạng màu”… Iraq, Ai Cập, Trung Đông, Ukraina, đến cách mạng ô
dù ở Hồng kong đều khiến đám rận chủ
trong nước sôi sục, bứt rứt khi nghĩ về thân phận chưa biết ngày nào giành được
quyền lực khỏi tay ĐCSVN. Nay sự kiện Đảng
Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) của bà Aung San Suu Kyi đang
tiến gần thắng cử trước Đảng
cầm quyền, tràn ngập trên mạng là lời ca ngợi, so sánh bà này thân phương Tây
như chúng, cách đấu tranh như chúng (tức cũng cầu viện phương Tây gây áp lực chính quyền quân sự)
đã được nhân dân Myanmar bỏ phiếu, ca ngợi ông Thein Sein như anh hùng “đã vì lợi
ích dân tộc mà từ bỏ quyền lực phe phái”, rồi quay sang lên án Đảng Cộng sản
Việt Nam không bằng ông Thein Sein, độc tài, độc đảng, kéo lùi sự phát triển
của dân tộc Việt Nam…
Tuy nhiên, qua chính thông tin từ báo chí
phương Tây cho ta thấy, bức tranh tiến tới nền dân chủ Myanmar còn xa vời vợi
và đấy có phải là nền dân chủ mà Việt Nam cần hướng tới?
Thứ
nhất, liệu bà Aung Suu Kyi có trở thành chính trị gia dân chủ?
Bà Aung Suu Kyi được người dân gọi như
là “Dì Suu”, “Mẹ Suu” (Daw Suu hoặc Amay
Suu, tôn kính như người Việt gọi “Bác Hồ”) vì bà là con dòng cháu giống. Sau khi cả cha
và mẹ chết, nhân dân Myanmar tôn bà lên làm lãnh tụ vì gia thế của bà chứ không
hẳn từ cống hiến, hy sinh hay tài năng chính trị được dân tộc ghi nhận. Sự hy
sinh lớn nhất của bà là từ bỏ gia đình, con cái chấp nhận bị giam lỏng ở
Myanmar hơn 15 năm để đấu tranh đòi dân chủ.
Sau
khi trở thành nghị sỹ tháng 5/2012, không ít chuyên gia quốc tế và những người ủng
hộ bà đã thất vọng về khả năng điều hành và tiềm năng trở thành nhà đấu tranh
dân chủ cho Myanmar:
“Trong một bài viết vào tháng 6, 2014 trên CNN, ký giả Tim
Hume phân tích lý do tại sao người được tặng cho biệt danh trân trọng là “The
Lady” lại đánh mất sự ủng hộ của một số người. Theo Tim Hume, vấn đề chính nằm ở
chỗ với tư cách là một chính trị gia trong một Miến Điện đang chuyển đổi, Suu
Kyi trở nên im lặng trước nhiều vấn đề nhức nhối về nhân quyền, thí dụ liên
quan đến chuyện xung đột sắc tộc và tàn sát cộng đồng thiểu số Hồi Giáo
Rohingya tại đất nước này.
Sắc dân theo Hồi Giáo này cư ngụ tại bang Rakhine, miền Tây Miến Điện. Họ là nạn
nhân của tình trạng bạo lực sắc tộc bùng lên hồi tháng Sáu năm 2012. Hơn
100,000 người Rohingya đã phải bỏ làng mạc của mình để đến tị nạn trong
các trại tạm cư hết sức thiếu vệ sinh. Hàng trăm ngôi làng đã bị đốt cháy, hàng
ngàn người Rohingya đã phải chạy trốn khỏi Miến Điện trên những chiếc thuyền
mong manh để qua Malaysia lánh nạn... Thế nhưng Aung San Suu Kyi chỉ nói duy nhất
một điều: Vấn đề phải được giải quyết bằng việc áp dụng các quy định của pháp
luật.
Do vậy, nhiều người trong giới trí thức Miến Điện đã phê phán bà là đã không có
khả năng, trong tư cách một chính khách, trình bày rõ quan điểm chính trị của
mình về một vấn đề quan trọng như vậy đối với đất nước.
David Mathieson, chuyên gia nghiên cứu cao cấp của tổ chức Human Rights Watch,
cho rằng, “Tôi nghĩ mọi người đều đồng ý rằng bà đã trở thành một nỗi thất vọng
trên khía cạnh thúc đẩy quyền con người.” Còn Kenneth Roth, giám đốc của tổ chức
này cũng bình luận rằng, “Thế giới rõ ràng đã lầm lẫn khi giả định rằng với tư
cách là một nạn nhân đáng kính của các vi phạm nhân quyền, bà cũng phải là một
người bảo vệ các quyền con người.”
Một số bình luận khác cũng cho rằng nguyên do có lẽ bắt nguồn từ lập trường của
bà về các xung đột sắc tộc và thái độ gần gũi của bà với giới quân đội. Ngày 14
tháng 3, 2013, Aung San Suu Kyi đã bị dân làng ở miền trung Miến Điện la ó khi
bà đến nơi để giới thiệu một bản báo cáo của Quốc Hội, ủng hộ việc tiếp tục đề
án đầu tư gây tranh cãi của Trung Quốc vào một mỏ đồng gần thị trấn Monywa..”
Cùng
với đó là nhận định:
“Khi Aung San Suu Kyi, con gái của anh hùng dân tộc Miến Điện Aung
San, được trao giải Nobel Hòa Bình vào năm 1991, bà đã được người ta tô điểm bằng
mọi đức tính như làm việc có hiệu quả, biết nhìn xa trông rộng, thông minh tài
trí... Bà đã được tôn lên thành một vị thánh sống, và cộng đồng quốc tế cùng với
các phương tiện truyền thông nước ngoài đã góp phần đặt bà lên bệ thần tượng.
Nhưng từ khi được bầu vào Quốc Hội, người ta đã ngạc nhiên khi thấy rằng cũng
như mọi người bình thường khác, Aung San Suu Kyi cũng có những điểm yếu và điểm
mạnh. Song quan trọng hơn cả là người ta đã thấy rõ một điều đã từng bộc lộ trước
đó: Lãnh tụ đối lập Miến Điện không có kinh nghiệm chính trị trong hệ thống Miến
Điện.
Ngay cả sau cuộc bầu cử 2015, nếu bà có trở thành tổng thống thì vai trò của bà
còn trở nên khó khăn hơn. Các ý tưởng lãng mạn của cuộc tranh đấu sẽ không còn,
và thay vào đó là các quyết định chính trị khó khăn của người đứng đầu đất nước.
Khi đó, có thể hào quang của The Lady thậm chí còn trở nên mờ nhạt hơn cả bây
giờ.
Nhiều người tiếc nuối rằng lẽ ra bà có thể trở thành một lãnh tụ dân tộc vĩ đại,
tương tự như Nelson Mandela ở Nam Phi hoặc Xanana Gusmao ở Đông Timor. Thế
nhưng thái độ chọn thỏa hiệp làm phương sách quan hệ với giới chức chính quyền
lọc lõi và đầy ma mãnh chính trị lại trở thành thất thế của Aung San Suu Kyi.”
Dư
luận đánh giá, việc chính quyền quân sự Myanmar chấp thuận cho bà Aung Suu Kyi
thắng lợi đơn giản vì “đã nắm rõ Aung San Suu Kyi chỉ
có vai trò một lãnh tụ tinh thần hơn là một con người hành động thực tiễn, và
do đó họ biết cách để vừa vuốt ve bà và do đó lợi dụng được sự ủng hộ quốc tế
dành cho chính quyền, mặt khác lại dùng tiểu xảo hiến pháp cùng các thủ tục
hành chính để qua mặt bà một cách dễ dàng”.
Thứ hai, nhân tố quyết định sự thắng
lợi qua bầu cử lần này của bà Aung Suu
Kyi là nhờ tín đồ Phật giáo đông đảo.
Với
chủ trương xem Phật giáo là quốc giáo nên bà Aung Suu Kyi được đông đảo nhân
dân là tín đồ Phật giáo được chiếm đa số ở Myanmar bỏ phiếu.
Theo Hiến pháp Myanmar, bà Aung Suu Kyi không
thể làm tổng thống vì lấy chồng và có con là người nước ngoài, tuy nhiên bà cho
rằng, mình sẽ đứng trên tổng thống. Xong nhìn nhân sự Đảng NLD của bà, thì ứng
viên duy nhất làm tổng thống của NLD là một ông cụ…89 tuổi (!)
Thứ
ba, Hiến pháp, chính thể và thực trạng xã
hội Myanmar hiện nay sẽ vô cùng khó khăn cho NLD tạo ra sự thay đổi đáng kể vào
hay đưa Myanmar tới nền dân chủ đích thực nào
“Khi các nghị sĩ mới ngồi lại với
nhau, thực tế mới bắt đầu bộc lộ. Những nghị sĩ mới được bầu sẽ ngồi chung mâm
với 116 nghị sĩ thuộc Đảng Liên minh Đoàn kết và Phát triển, chiếm 25 phần trăm
trong tổng số, được người đứng đầu quân đội bổ nhiệm. Các nghị sĩ này sẽ chọn một
trong hai phó tổng thống, những người, cũng giống như họ, đều là lính.
Người đứng đầu quân đội Burma cũng
có quyền lựa chọn các bộ trưởng then chốt. Bộ trưởng Quốc phòng, Bộ trưởng Nội
vụ và Bộ trưởng Phụ trách các vấn đề biên giới, tất cả đều sẽ do những người
lính phụng sự. Điều này sẽ đặt các lực lượng vũ trang ra ngoài sự kiểm soát của
chính phủ mới. Chính phủ cũng sẽ không còn kiểm soát được lực lượng cảnh sát, hệ
thống tư pháp, an ninh hay các vấn đề về dân tộc, để chấm dứt cuộc xung đột đã
kéo dài hơn 60 năm.
Xét quyền con người, đây là một thảm
họa. Quân đội Burma đã và đang vi phạm nhân quyền một cách khủng khiếp đối với
các sắc tộc thiểu số. Hiếp dâm được sử dụng như một vũ khí chiến tranh, người
nông dân bị tra tấn và xử tử, và thôn làng bị đánh bom và đốt cháy. Các chuyên
gia pháp lý cho rằng những vi phạm này hoàn toàn thỏa mãn dấu hiệu của tội ác chiến
tranh và tội ác chống lại loài người. Chính phủ NLD được cho là hầu như bất lực
trong việc ngăn chặn điều này.
Vấn đề về tù nhân chính trị cản lối
Burma trong nhiều thập kỷ, sẽ vẫn không thể được giải quyết. Trong suốt chiến dịch
bầu cử, vẫn có người bị ném vào tù chỉ vì đăng tải trên Facebook những điều
quân đội không thích. Thiếu sự kiểm soát đối với cảnh sát hoặc không thể tạo ra
một bộ máy tư pháp độc lập thực sự (là một lĩnh vực yếu kém khác của NLD), mọi
người vẫn có thể bị bỏ tù chỉ vì lòng tin hoặc hành động chính trị của họ.
Thậm chí, chính phủ NLD không thể sử
dụng ngân sách quân sự để duy trì vị thế của mình trong quân đội. Quân đội thiết
lập ngân sách riêng cho mình. Chính phủ chỉ có thể thao tác với số tiền còn lại.
Có thể sẽ không có gì bất ngờ nếu chi tiêu quân sự cao hơn so với tổng ngân
sách y tế và giáo dục cộng lại.
Trong trường hợp chính phủ NLD vẫn cố
thực thi những chính sách mà quân đội không bằng lòng, thì trên đầu nghị viện
và chính phủ vẫn còn một thế lực nữa là Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc
gia. Theo Hiến pháp, đây mới là cơ quan quyền lực nhất ở Burma, gồm mười một
thành viên, sáu trong số đó thuộc phe quân đội. Do đó, tận bên trong thiết chế
này đã hình thành nhóm đa số phiếu có thể bác bỏ các quyết định của chính phủ
NLD.
Nếu tất cả những biện pháp kiểm soát
chính phủ như trên là không đủ, quân đội vẫn còn các điều khoản khác vốn được
thòng vào Hiến pháp nhằm trao cho họ quyền chiếm lại quyền lực với các lý do mơ
hồ là “an ninh quốc gia” và “đoàn kết dân tộc”. Về cơ bản, họ có thể làm việc
này bất cứ lúc nào họ muốn. Vì thế, trong mọi quyết định, NLD sẽ phải ngó trước
nhìn sau và dự đoán xem nó có thể an toàn đi xa tới đâu.
Với tất cả những điều kể trên, không
có gì đáng ngạc nhiên là một trong những ưu tiên hàng đầu đối với bà Aung San
Suu Kyi và Đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ của bà là cải cách hiến pháp. Các
tướng tá cũng nhận thấy đó là điều tốt. Có tới 25 phần trăm số ghế trong Quốc hội
được dành riêng cho họ chỉ để ngồi chơi. Để thay đổi hiến pháp, cần hơn 75 phần
trăm các nghị sĩ bỏ phiếu thuận. Có nghĩa là quân đội có quyền phủ quyết cải
cách hiến pháp. Không có gì thay đổi, trừ khi họ quyết định thay đổi nó.
…
Burma giờ đây có một hệ thống lai chủng
giữa chế độ quân sự và dân chủ. Đó là một nền dân chủ bị trói cổ. ... Đây chưa
phải là thời điểm để ăn mừng”
Và
cuối cùng, hy vọng gì cho các “nhà đấu tranh dân chủ Việt Nam”?
Các ông bà “dân chủ” đua nhau sốt sắng
kể từ khi nhận được tin đảng NLD thắng cử. Tâm trạng không khác mấy khi chính
biến nổ ra ở Ukraina mới đây hay biểu tình dù vàng Hong Kong cuối năm 2014,
nhưng họ phấn chấn hơn bởi Myanmar có điểm đốt phá và bối cảnh chính trị “độc đảng”
từng giống với Việt Nam. Tuy nhiên nhìn vào thực lực và thực trạng của mình, họ
nhanh chóng nhận ra con đường Việt Nam có cái ngày như Myanmar chắc phải tới
năm 3000!
Cô Phạm Thị Đoan Trang từng tự hào vì
được nhân viên ngoại giao Mỹ ca tụng là “tài sản của nước Mỹ” cho rằng, ở Việt
Nam không thể có được một lãnh tụ tinh thần nào cho phong trào dân chủ như ở
Myanmar chỉ vì “cái tầm dân tộc này nó thế” (tức dân ngu và bị tẩy não). Trang
Luật Khoa Tạp chí của cô nhanh chóng dịch bài báo “Think Burma Is a Democracy
Now? Think Again” kể trên với thông điệp đừng vội ảo tưởng về cách mạng dân chủ
thành công ở Myanmar.
Đồng thời các anh chị “dân chủ” từ già
đầu như Nguyễn Quang A cho đến trẻ trâu như Nguyễn Đình Hà đua nhau giơ bảng “thách
Đảng Cộng sản Việt Nam làm được như Myanmar”!
Một số anh chị “dân chủ” khác như Nguyễn
Hoàng Vi phê phán đám dân chủ trong nước đừng chửi dân ngu nữa và chia sẻ đánh
giá của một phóng viên BBC đang ở Myanmar về triển vọng tương lai của đảng NLD
không mấy sáng sủa vì vị tổng thống có thể được chọn đã lên đến bậc thượng thượng
thọ.
Một bạn đọc trên mạng bình luận về “cơn
cuồng” của các anh chị “đấu tranh dân chủ” như sau:
“Toshiba bọn ngợm dân chủ đều,
nước người ta có tính DÂN TỘC cao và là nước đa đảng từ lâu, việc chuyển giao
quyền lực từ đảng này sang đang khác là việc bình thường, không có gì là lạ.
Hãy xem lại bọn người giống ngợm đi, đấu tranh "dân chủ" kiểu gì mà
cứ trông chờ ở ngoại bang, đấu tranh "dân chủ" với mục đích để được
đi định cư ở Mỹ, Canada, Úc ...đấu tranh "dân chủ" chỉ vì miếng ăn bố
thí của tàn dư chế độ cũ và thế lực thù địch ngoại bang. Hãy xem lại đi, trong
suốt nhiều năm qua lũ ngợm dân chủ chống phá, gây rối loạn là chính, đâu thu
hút được quần chúng nhân dân….Các người ăn theo sự kiện, diễn trò cười cho
thiên hạ, đúng là lũ vô tích sự !”
Vậy
xin hỏi các bạn, nền dân chủ kiểu Myanmar có phải là mục tiêu cần hướng đến của
Việt Nam chúng ta hay “tiến trình tất yếu” không hay là sự thụt lùi thảm hại?
Với các nhân vật tự nhận “đấu tranh dân chủ”
kiểu Chí Phèo như ông Nguyễn Quang A, Chu Hảo, Huệ Chi…; hợm hĩnh, lố lắng kiểu
Cù Huy Hà Vũ, Đoan Trang, Nguyễn Lân Thắng; bê tha, sa đọa kiểu Lê Công Định, Lã
Việt Dũng, Lê Thị Công Nhân…; mê tín mù quáng kiểu Trần Huỳnh Duy Thức; cuồng
tín công giáo, trục lợi kiểu Nguyễn Văn Lý, Phan Văn Lợi, Lê Ngọc Thanh hay cả
dàn linh mục Dòng Chúa cứu thế Kỳ Đồng, Vinh, Thái Hà…thì là người dân, bạn có
dám ủng hộ họ không? Liệu tư tưởng cuồng Mỹ thoát Trung cực đoan, mù quáng hiện
nay của họ liệu có quẳng Tổ quốc của mình ra Thái Bình Dương hay biến VN thành
VNCH đệ tam hay đệ tứ???
Tôi
thì không dại dột hiến thân mạo hiểm. Chừng nào Đảng Cộng sản Việt Nam còn thì
dân tộc còn yên bình và có cơ hội phát triển với lộ trình dân chủ hóa bền vững.
Trách nhiệm của mỗi người dân là đấu tranh, xây dựng, củng cố Đảng , Chính phủ giữ
vững tâm thế, đường lối, tư tưởng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề ra
Nguyễn Biên Cương