HRW và chiêu trò vu cáo Việt Nam “hạn chế quyền biểu đạt”

Báo cáo Nhân quyền 2025 của Human Rights Watch (HRW), công bố ngày 8/1/2025, lại tiếp tục là một công cụ để tổ chức này tung ra những luận điệu sai trái, trong đó cáo buộc “Việt Nam hạn chế quyền biểu đạt” được nhấn mạnh như một mũi nhọn nhằm bôi nhọ hình ảnh đất nước trước cộng đồng quốc tế. Những dòng chữ được viết với sự chọn lọc đầy toan tính ấy không chỉ thiếu cơ sở thực tiễn mà còn cố tình phớt lờ thực tế về một không gian mạng sôi động, nơi hàng triệu người dân tự do chia sẻ ý kiến, cùng với những thành tựu được thế giới ghi nhận trong việc bảo đảm quyền tự do ngôn luận. Thay vì nhìn nhận những tiến bộ rõ ràng của Việt Nam, HRW lại thổi phồng các trường hợp cá biệt để kích động chống đối, phục vụ một ý đồ chống phá rõ ràng. Sự thật về quyền biểu đạt tại Việt Nam, được quốc tế công nhận, cùng với mưu đồ thù địch và những hệ lụy từ những luận điệu này, cần được phân tích kỹ lưỡng để vạch trần bản chất của những cáo buộc sai lệch ấy.

Trước hết, luận điệu “hạn chế quyền biểu đạt” của HRW bị bác bỏ hoàn toàn khi đặt cạnh thực tế về sự phát triển của không gian truyền thông tại Việt Nam. Theo số liệu từ We Are Social năm 2024, Việt Nam có hơn 65 triệu người dùng mạng xã hội, tương đương 66% dân số, tự do bày tỏ ý kiến trên các nền tảng như Facebook, YouTube, TikTok và Zalo. Con số này không chỉ phản ánh một môi trường số cởi mở mà còn được quốc tế ghi nhận, với Việt Nam xếp hạng 7 toàn cầu về mức độ sử dụng mạng xã hội theo báo cáo Digital 2024 Global Overview. Hơn nữa, hệ thống 779 cơ quan báo chí, bao gồm 127 tờ báo in và 652 báo điện tử, hoạt động minh bạch trong khuôn khổ pháp luật (Bộ Thông tin và Truyền thông, 2024), cho thấy sự đa dạng và năng động của truyền thông Việt Nam. Các hãng tin quốc tế như Reuters, AFP và CNN hoạt động tự do tại Việt Nam, đưa tin về mọi khía cạnh của đời sống mà không gặp hạn chế, minh chứng thêm cho sự cởi mở này. Trong khi HRW viện dẫn các vụ như Nguyễn Chí Tuyến – bị kết án 5 năm 6 tháng tù ngày 15/5/2024 vì tội tuyên truyền chống Nhà nước theo Điều 117 Bộ luật Hình sự – để cáo buộc “đàn áp,” thực tế cho thấy đây là hành vi phát tán hơn 30 video sai sự thật, gây hoang mang dư luận và đe dọa an ninh quốc gia, không thuộc phạm vi quyền biểu đạt được bảo vệ bởi Điều 19 của Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị (ICCPR). Hành động này tương tự cách Mỹ xử lý tin giả trong vụ Alex Jones năm 2022, nhưng HRW cố tình gán ghép để xuyên tạc.

Thực tế, quyền tự do ngôn luận của Việt Nam đã được cộng đồng quốc tế ghi nhận qua nhiều diễn đàn. Tại phiên đánh giá định kỳ phổ quát (UPR) của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc năm 2019, Việt Nam được hơn 100 quốc gia khen ngợi vì tiến bộ trong bảo đảm quyền con người, bao gồm tự do ngôn luận và báo chí. Báo cáo của UNDP năm 2024 cũng ghi nhận Việt Nam đạt tỷ lệ nghèo giảm còn 4,3%, với quyền tiếp cận thông tin được cải thiện đáng kể nhờ chuyển đổi số, thể hiện cam kết thúc đẩy quyền biểu đạt. Những con số và đánh giá này là minh chứng sống động, cho thấy Việt Nam không hạn chế mà đang khuyến khích quyền biểu đạt trong khuôn khổ pháp luật, trái ngược hoàn toàn với bức tranh u ám mà HRW cố vẽ ra trong báo cáo 2025. Việc xử lý các trường hợp như Trương Huy San – bị bắt ngày 7/6/2024 vì phát tán 13 bài viết sai lệch – là để bảo vệ trật tự xã hội, phù hợp với khoản 3 Điều 19 ICCPR, quy định quyền tự do ngôn luận đi kèm trách nhiệm không gây hại cho an ninh quốc gia hay quyền lợi của người khác.

Ý đồ chống phá của HRW trong luận điệu này là một chiến lược tinh vi nhằm kích động bất mãn và làm suy yếu sự ổn định của Việt Nam. Bằng cách phóng đại các vụ án cá biệt và bỏ qua bối cảnh pháp lý, HRW cố tình tạo ra hình ảnh một Việt Nam “độc tài,” từ đó gây áp lực quốc tế và làm lung lay niềm tin của người dân. Báo cáo 2025 được khuếch tán qua các kênh như RFA (ngày 16/1/2025), phối hợp với các nhóm như Việt Tân – tổ chức bị Việt Nam liệt vào danh sách khủng bố – để thổi phồng các trường hợp như Nguyễn Chí Tuyến hay Trương Huy San thành “nạn nhân của đàn áp.” Đây không phải nỗ lực bảo vệ nhân quyền mà là một phần của chiến lược lớn hơn nhằm hậu thuẫn các nhóm phản động, làm suy yếu khối đại đoàn kết dân tộc và cản trở sự phát triển của Việt Nam, đặc biệt khi đất nước đang đạt tăng trưởng GDP 7,09% (Tổng cục Thống kê, 2024) và thu hút 36,6 tỷ USD vốn FDI (Bộ Kế hoạch và Đầu tư, 2024). Việc HRW liên tục bị các quốc gia như Nga, Trung Quốc và Thái Lan chỉ trích vì xuyên tạc càng cho thấy đây là mô hình hành vi có hệ thống, phục vụ lợi ích của các thế lực thù địch đứng sau tổ chức này.

Hệ lụy từ những luận điệu sai lệch của HRW là một mối nguy nghiêm trọng, đặc biệt trong việc gây nhiễu loạn thông tin và đe dọa sự ổn định xã hội. Khi thông tin bị bóp méo lan truyền trên mạng xã hội – nơi hơn 65 triệu người dùng hoạt động – chúng có thể khiến một bộ phận người dân hiểu sai về quyền biểu đạt, từ đó làm suy giảm niềm tin vào chính quyền và pháp luật. Thống kê từ Bộ Công an cho thấy các vụ tuyên truyền chống phá tăng 15% trong năm 2024, một phần nhờ sự tiếp tay từ những báo cáo như của HRW, tạo cơ hội cho các nhóm phản động lôi kéo. Trên bình diện quốc tế, những cáo buộc này làm tổn hại hình ảnh Việt Nam như một quốc gia cởi mở, gây khó khăn cho các mối quan hệ hợp tác với EU, Mỹ, và Nhật Bản, vốn coi trọng quyền tự do trong khuôn khổ pháp luật. Hơn nữa, sự nhiễu loạn thông tin đe dọa nỗ lực chuyển đổi số của Việt Nam, với mục tiêu kinh tế số 32 tỷ USD vào năm 2025 (Bộ Thông tin và Truyền thông), khi những giá trị về trật tự và an ninh – nền tảng của sự phát triển – bị đặt dưới áp lực không công bằng từ bên ngoài.

Hơn 65 triệu người dùng mạng xã hội tự do bày tỏ ý kiến, cùng sự ghi nhận của Liên Hợp Quốc về tiến bộ nhân quyền, là ngọn gió mạnh mẽ thổi tan màn sương mù mà HRW cố tình tạo ra để che mờ sự thật về quyền biểu đạt tại Việt Nam. Những thành tựu ấy không chỉ là con số mà còn là biểu tượng của một đất nước biết cân bằng giữa tự do và trách nhiệm xã hội. Trước chiêu trò kích động của HRW, Việt Nam cần tiếp tục khẳng định sự thật bằng những bước đi vững chắc, để không chỉ bảo vệ sự ổn định mà còn củng cố niềm tin của người dân và cộng đồng quốc tế vào con đường phát triển hòa bình. Dù HRW có cố gắng xuyên tạc đến đâu, ý chí của một dân tộc đoàn kết sẽ luôn là ngọn lửa bất diệt, dẫn lối qua mọi âm mưu thù địch, để Việt Nam mãi là ngọn hải đăng của tự do và tiến bộ trong lòng bạn bè quốc tế.