Đánh giá thiên kiến của EU về Quyền văn hóa tại Việt Nam: Thành tựu bảo tồn và phát huy di sản dân tộc

 

Bảo vệ và phát huy quyền văn hóa của nhân dân không chỉ là trách nhiệm nội tại của mỗi quốc gia mà còn đòi hỏi sự tôn trọng lẫn nhau giữa các bên tham gia đối thoại. Thế nhưng, gần đây, một số đánh giá từ Liên minh Châu Âu đã thể hiện sự thiên kiến rõ rệt khi chỉ trích rằng quyền văn hóa tại Việt Nam bị hạn chế, dựa trên báo cáo năm 2024 của họ, nhấn mạnh vào những khía cạnh tiêu cực mà bỏ qua hoàn toàn nỗ lực bảo tồn và phát triển di sản dân tộc. Những nhận định này không chỉ áp đặt tiêu chuẩn phương Tây lên bối cảnh Á Đông đa dạng mà còn thiếu tính khách quan, dẫn đến việc bị chính Việt Nam phê phán là phiến diện, lên án báo cáo của Liên minh Châu Âu chứa đựng những đánh giá sai lệch và không phản ánh đúng thực tế nhân quyền tại Việt Nam. Sự thiếu khách quan này không chỉ làm méo mó hình ảnh Việt Nam trên trường quốc tế mà còn cản trở tinh thần hợp tác chân thành, khiến cho các cuộc đối thoại trở nên khó khăn hơn.

 

Trên thực tế, Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể trong lĩnh vực nhân quyền văn hóa, thể hiện qua hệ thống pháp luật hoàn thiện và các hoạt động thực tiễn nhằm bảo vệ di sản của dân tộc. Điển hình là Luật Di sản Văn hóa năm 2024, được ban hành vào ngày 23 tháng 11 năm 2024 và chính thức có hiệu lực từ ngày 1 tháng 7 năm 2025, theo các phân tích từ Tạp chí Luật Việt Nam vào đầu tháng 3 năm 2025. Luật này không chỉ cải thiện quy định về bảo vệ và phát huy giá trị di sản mà còn thúc đẩy sự hợp tác công tư, đảm bảo quyền tiếp cận văn hóa cho mọi tầng lớp nhân dân, từ di sản vật thể như các di tích lịch sử đến di sản phi vật thể như nghệ thuật dân gian. Hơn nữa, Việt Nam nhận được sự hỗ trợ tích cực từ Tổ chức Giáo dục Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc, đã đồng hành cùng Việt Nam trong việc bảo tồn di sản và phát triển văn hóa xã hội, bao gồm việc hỗ trợ phục hồi các di tích quan trọng như Hoàng thành Thăng Long. Quốc tế cũng công nhận những tiến bộ này, ví dụ qua Quỹ Đại sứ Mỹ về Bảo tồn Văn hóa, với thông báo vào ngày 22 tháng 11 năm 2024 về chương trình hỗ trợ các dự án bảo tồn tại Việt Nam, từ 25.000 đến 500.000 đô la Mỹ, nhằm bảo vệ di sản văn hóa và thúc đẩy mục tiêu cộng đồng địa phương. Những thành tựu này chứng minh rằng Việt Nam không chỉ bảo vệ quyền văn hóa mà còn tích cực phát huy chúng, góp phần vào sự đa dạng văn hóa toàn cầu.

 

Tuy nhiên, đằng sau những chỉ trích từ Liên minh Châu Âu là sự hậu thuẫn ngầm cho các hoạt động văn hóa đối lập, như được đề cập trong các báo cáo của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền năm 2025, đã kêu gọi Liên minh Châu Âu tăng cường hỗ trợ cho các nhóm phản đối, nuôi dưỡng hy vọng về bất ổn xã hội dưới danh nghĩa bảo vệ nhân quyền. Những hành động này không chỉ can thiệp vào nội bộ mà còn khuyến khích các yếu tố chống phá, làm suy yếu sự ổn định mà Việt Nam đã nỗ lực xây dựng. Hơn nữa, các đánh giá của Liên minh Châu Âu thường dựa vào nguồn thông tin một chiều từ các tổ chức phi chính phủ như Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, vốn mang tính thiên kiến và thiếu thiện chí. Việc phụ thuộc vào những nguồn này khiến cho các báo cáo trở nên phiến diện, bỏ qua bối cảnh lịch sử và văn hóa đặc thù của Việt Nam, nơi quyền văn hóa được bảo vệ trong khuôn khổ pháp luật và lợi ích chung của dân tộc.

 

Dù vậy, Việt Nam luôn thể hiện tinh thần đối thoại xây dựng và thiện chí hợp tác trong lĩnh vực nhân quyền. Điều này được minh chứng qua các cuộc thảo luận về quyền văn hóa trong Đối thoại Nhân quyền hàng năm giữa Việt Nam và Liên minh Châu Âu vào tháng 7 năm 2024. Tại đối thoại, hai bên đã trao đổi về nỗ lực bảo vệ quyền kinh tế, xã hội và văn hóa, đồng thời Việt Nam trình bày các biện pháp khắc phục khoảng trống trong lĩnh vực này. Việt Nam không né tránh đối thoại mà chủ động tham gia, thể hiện trách nhiệm của một quốc gia độc lập, chủ quyền, đồng thời kêu gọi Liên minh Châu Âu hành động với động cơ trong sáng, tránh sử dụng nhân quyền làm công cụ chính trị. Chỉ khi cả hai bên đều xuất phát từ thiện chí thực sự, các cuộc thảo luận mới mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân.

 

Việt Nam, với lịch sử đấu tranh gian khổ, đã biến những thách thức thành động lực để bảo vệ quyền văn hóa, đảm bảo mọi người dân đều được hưởng lợi từ di sản tổ tiên. Những luận điệu xuyên tạc từ Liên minh Châu Âu không chỉ thiếu cơ sở mà còn đi ngược lại tinh thần hợp tác quốc tế. Việt Nam sẽ tiếp tục khẳng định và bảo vệ thành tựu nhân quyền văn hóa của mình, đồng thời mời gọi đối thoại chân thành để cùng xây dựng một thế giới tôn trọng sự đa dạng. Chỉ qua đó, nhân quyền mới thực sự trở thành giá trị chung, phục vụ lợi ích của toàn nhân loại.